IJsberg van McClelland
IJsberg van McClelland
Zo luidt het citaat in het portfolio van de studente waarvan ik het assessment afneem.
Het raakt me: de onderwaterijsberg rommelt.
‘Consciously we teach what we know’
Wat weet ik eigenlijk? Welke kennis heb ik die het doorgeven waard is?
Om welke kennis gaat het eigenlijk: vakkennis, vaardigheden, (levens)ervaring?
En op welke manier kan ik die kennis het beste doorgeven opdat het voor de ander betekenisvol is?
‘Unconsciously we teach who we are’
Aristoteles stelde dat jezelf kennen het begin van alle wijsheid is.
Eens!
‘Unconsciously’?
Dragen wij als docenten/lerarenopleiders niet bij uitstek de verantwoordelijkheid om te weten wie we zijn en waar we voor staan: het zelfverstaan?
‘Teachers teach as they are taught not as they are taught to teach’ (Blume)
Is dit positief of negatief?
Wie is ons persoonlijke voorbeeld?
Door welke docent zijn wij geraakt?
‘Dat wat je in een ander bewondert is in potentie ook bij jou aanwezig’
Geruststellend?
Hoopgevend?
Het onderzoek waard?
‘Teach what you preach’
startende docenten,
ervaren docenten,
zij-instromers,
docenten in opleiding,
die het verlangen hebben
hun innerlijk potentieel te realiseren
zichtbaar, hoorbaar, voelbaar
voor leerlingen en collega’s!
Lesobservatie en lesopname
in relatie tot de professionele ruimte
Begeleiding bij onderzoek en implementatie
Het lesbezoek bestaat uit een voorgesprek waarin we inhoudelijke en praktische afspraken maken over het lesbezoek. Ik woon één les bij en maak daarvan een observatieverslag met de vijf rollen van de leraar als observatie-instrument.
Van de les maak ik een opname, die wordt bewerkt tot een compilatie van de belangrijkste lesmomenten. Op basis van het observatieverslag en deze compilatie vindt een evaluatiegesprek plaats. Zowel het observatieverslag als de lesopname kan opgenomen worden in een portfolio en dienen als bewijsstuk van je professionele bekwaamheid. Een tweede lesbezoek hoort vanzelfsprekend tot de mogelijkheden. Om bij te kunnen dragen aan een blijvende ontwikkeling adviseer ik drie lesbezoeken in een tijdsbestek van 3 maanden.
Voor de ontwikkeling van je beroepsidentiteit is zelfkennis een voorwaarde. Persoonlijkheidstypering is een systeem voor het begrijpen van de verschillende gedragspatronen van mensen. Het stoelt op het gedachtegoed van de Zwitserse psychiater Carl Jung en is door Myers en Briggs voor het grote publiek toegankelijk gemaakt in de Myers Briggs Type Indicator: MBTI
In het kader van de MBTI bestaan er 16 verschillende persoonlijkheidstypen. Onze typevoorkeur is een gegeven, een constante. Houd je te weinig rekening met je voorkeur dan leidt dit tot stress, burn-out en fysieke klachten. In de MBTI Stap 2 wordt de typevoorkeur verfijnd a.d.h.v. een facettenrapportage, waarmee inzichtelijk kan worden gemaakt op welke terreinen je vaardigheden hebt ontwikkeld die wellicht tegengesteld aan je voorkeur zijn.
Het persoonlijkheidstype geeft antwoord op wat je persoonlijke eigenschappen zijn, hoe je op je best bent, hoe anderen je zien, wat je potentiele groeikansen zijn en wat stress bij jou teweeg brengt.
De MBTI bestaat uit een vragenlijst die je opgestuurd krijgt en online kunt invullen (30-45 min). Daarna volgt een feedbackgesprek (2 uur) waarin je tot een bestpassend type (MBTI stap 1) komt. De ervaring leert dat herkenning van je type een belangrijke aanzet is tot zelfacceptatie en -waardering. Zonder zelfkennis, -acceptatie en -waardering is inkleuring van de professionele ruimte niet verankerd en leidt daarmee niet tot groei; laat staan bloei.
Praktijkonderzoek geeft een kwaliteitsimpuls aan de onderwijspraktijk. Een goed onderzoek vraagt veel van een docent, omdat het vaak bovenop de lestaak komt en een beroep doet op onderzoeksvaardigheden waaraan hoge eisen worden gesteld. Vanuit mijn ervaring als lerarenopleider ken ik de onderzoekscriteria en vanuit mijn ervaring als docent ken ik de valkuilen van de borging. Creatief sparren (opdenken) is een persoonlijke kwaliteit die bij de begeleiding van het praktijkonderzoek van pas komt.
Ter indicatie:
En wie gaat dat betalen?
http://nos.nl/artikel/691798-leraar-krijgt-geld-voor-bijscholing.html
De afgelopen 20 jaar heb ik mijn professionele ervaring opgedaan in het onderwijsveld: voornamelijk als docent (vo, mbo, hbo) en als lerarenopleider (hbo). Na mijn studie Nederlands Recht ben ik de eerstegraads lerarenopleiding maatschappijleer gaan doen. Een ongebruikelijke keuze? Niet voor mij, maar wél voor leerlingen die bij een eerste kennismaking altijd met de vraag komen waarom ik geen advocaat of rechter ben geworden, maar voor het onderwijs heb gekozen: voor hen heb gekozen…….(!)
In 2009 heb ik een uitstapje gemaakt naar een baan buiten het onderwijs, als studentenbegeleider bij het UAF. Het UAF is een stichting die hoog opgeleide vluchtelingstudenten de kans biedt om hun studie in Nederland (weer) op te pakken. Het contact met deze studenten heeft mij bewust gemaakt van het belang van een toegankelijk, flexibel onderwijssysteem, waar voor een ieder plaats is. Onderwijs biedt deze studenten de mogelijkheid om zich op eigen kracht een plek te verwerven in de maatschappij. Belangrijk is daarbij niet alleen de kennis, maar de persoonlijke ‘ontmoeting’ met docenten die deze studenten in hun opleiding treffen. Het ‘gezien’ en gewaardeerd worden als medemens en medeburger.
In 2013 ben ik als lerarenopleider maatschappijleer/burgerschap aan de Hogeschool van Amsterdam van start gegaan en heb daar bijzonder veel plezier beleefd aan de stagebezoeken en het begeleiden van de praktijkonderzoeken: het begeleidingsproces krijgt vorm en kleur door de ontmoeting. Dat maakt het tegelijkertijd creatief en boeiend, omdat er in die ontmoeting iets gecreëerd wordt dat noch de student noch ikzelf als opleider tevoren volledig kan voorspellen en biedt dus aan beiden een leeropbrengst. Ik noem het de transitionele ruimte: de derde ruimte. Lokaal 3
Sinds vijf jaar ben ik veldassessor bij de Hogeschool Utrecht waar ik regelmatig assessments afneem van startende docenten: eigenlijk zou iedere docent dit minstens één keer per jaar moeten doen, omdat het je scherpt in je docentcompetenties en je eigen ontwikkeling.
In 2015/2016 ben ik gecertificeerd als MBTI-trainer (step I en II): een instrument dat mij inzicht heeft gegeven in mijn persoonlijke voorkeuren: INFP. Het heeft mij gesterkt in mijn keuze voor het ondernemerschap en de focus op het coachen van docenten, omdat in de onafhankelijkheid en individuele begeleiding mijn kracht ligt. De MBTI acht ik uitstekend geschikt om docenten inzicht en richting te bieden in de ontwikkeling van hun beroepsidentiteit en unieke eigenheid.
Na een inspirerend verblijf in Berlijn, waar ik als buitenlandse student Duits als tweede taal heb gevolgd, heb ik aan de Vrije Universiteit de opleiding tot Nt2 docent gevolgd en ben daar nu met veel enthousiasme werkzaam in. Het biedt ruimte om meer te vertrouwen op mijn creativiteit en spelvermogen.
Maar misschien nog wel veel belangrijker voor de ontwikkeling van mijn eigen (beroeps)identiteit zijn mijn vier zonen (10, 17, 20 en 23) en mijn man (lerarenopleider techniek bij de Hogeschool Utrecht) die ieder op ‘eigen wijze’ het leven verkennen op zoek naar een persoonlijke en verantwoordelijke invulling van hun mens-zijn.
